အဂၤလိပ္အကၡရာ Yogurt သည္ တူရဂီီဘာသားစကား Yoghurmak မွ ဆင္းသက္ကာ၊ တူရဂီလို "ပ်စ္ခဲခဲ" ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ သမိုင္း ရာဇ၀င္မ်ားအရ၊ အေရွ ့အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ ၁၃ရာစုႏွစ္ မွ ၍ ဒိန္ခ်ဥ္စတင္ေသာက္သံုးလာခဲ့ေၾကာင္းေဖာ္ျပထားေသာ္လဲ၊ မ်က္ေမွာက္ ကာလတြင္ လူမ်ိဳး ဘာသာမေရြး၊ က်ား/မ မေရြး ႏွစ္ျခိဳက္စြာ စားသံုးလွ်က္ရွိၾကသည္။
ႏြားႏို႔ကိုအတန္ငယ္ ပ်စ္ေ အာင္က်ိဳခ်က္ အေအးခံ ထားျပီး၊ အဝက်ယ္ေျမအိုးသန္႔သန္႔တစ္လံုးထဲထည့္၍ တေဆး (yeast) အနည္းငယ္ထည့္ျခင္း (သို ့မဟုတ္) ဒိန္ခ်ဥ္ႏွစ္ဇြန္းခန္႔ကိုေျမအိုး ထဲထည့္ျပီး၊ က်ိဳခ်က္ အေအး ခံထားေသာႏြြားႏို႔ကိုေလာင္းထည့္ျခင္း (သို ့မဟုတ္) ႏြားႏုိ႕ဆူဆူအား ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္မ ည့္္ ေျမ အုိးထဲေလာင္း ထည့္္ျပီး ခပ္ေႏြးေႏြးအေနအထားတြင္ ထိုႏိုုိ႕အိုးထဲသို ့သံပုရာရည္ႏွ စ္စက္ ထည့္ျခင္း စသည့္နည္းတို ့ျဖင့္ ဒိန္ခ်ဥ္ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။
ႏြားႏို ့/ ကြ်ဲႏို ့/ဆိတ္ႏို ့/ပဲႏို ့တို ့ျဖင့္ ဒိန္ခ်ဥ္ျ ပဳလုပ္ႏိုင္ျပီး၊ ျမန္မာျပည္တြင္ ႏြားႏို ့ႏွင့္ ကြ်ဲႏို ့တို ့ျဖင့္သာ ဒိန္ခ်ဥ္လုပ္ေလ့ရွိသည္္။ ႏြားႏို ့ဒိန္ခ်ဥ္ သည္ အေရာင္၀ါဖန္ ့ဖန္ ့ျဖစ္၍အသားေပ်ာ့ျပီး၊ ကြ်ဲႏို ့ဒိန္ခ်ဥ္သည္ျဖဴေဖြးကာ၊ အတန္ငယ္အသားေ တာင့္တင္းသည္။ ဒိန္ခ်ဥ္ကို ဆားနဲနဲ ခတ္ကာ၊ ထန္းလ်က္ရည္(သို ့)သၾကား(သို ့)ပ်ားရည္တို ့ႏွင့္ အတူ မိမိႏွစ္သက္ရာ ပန္းသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ စပ်စ္၊ ဖရဲ၊ သေဘၤာ၊ ဌက္ေပ်ာ၊ ေထာပတ္ သီး တို ့ျဖင့္ ေဖ်ာ္စားႏိုင္ပါသည္္။
WHFoods ၏ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ၊ ၂၄၅ ဂရမ္ရွိေသာ ဒိန္ခ်ဥ္တခြက္စာထဲတြင္ ကယ္ လိုရီ ၁၅၄.၃၅၊ အိုင္အိုဒင္း ၈၇.၂၂ မိုက္ ကရိုဂရမ္၊ ကယ္လ္စီယမ္ ၄၄၈.၃၅ မီလီဂရမ္၊ ေဖာ့စ ဖရက္ ၃၅၂.၈၀ မီလီဂရမ္၊ ဗီတာမင္(ဘီတူး) ၀.၅၂ မီလီဂရမ္၊ ပရိုတင္း ၁၂.၈၆ ဂရမ္၊ ဗီတာမင္( ဘီ12) ၁.၃၇မိုက္ကရိုဂရမ္၊ tryptophan ၀.၀၇ ဂရမ္၊ ပိုတက္စီယမ္ ၅၇၃.၃၀ မီလီဂရမ္၊ molybdenum ၁၁.၂၇ မိုက္က ရိုဂရမ္၊ ဇင့္ ၂.၁၈ မီလီဂရမ္ ႏွင့္ ဗီတာမင္(ဘီ5) ၁.၄၅ မီလီဂရမ္ တို ့ အသီးသီးပါရွိၾကသည္။
ဒိန္ခ်ဥ္ထဲတြင္ ဗီတာမင္ႏွင္ ့သတၱဳဓာတ္မ်ားၾကြယ္၀သည့္ျပင္၊ Probiotic (ေခၚ) ခႏၶာကိုယ္အက်ိဳးျ ပဳ ဘက္တီး ရီးမ်ားပါရွိ၍့ ေန ့စဥ္ ဒိန္ခ်ဥ္ ၁၀၀-ဂရမ္ ေသာက္သံုးေပးျခင္းျဖင့္၊ ကိုယ္ခံစြမ္းအားကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစ၏။
အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ လူေပါင္း ၁၆၂ ေယာက္ကို ရက္သတၱတစ္ပတ္ လွ်င္ ၃ၾကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ ဒိန္ခ်ဥ္ ၅ႏွစ္တာစားေစျပီးစမ္းသပ္ၾကည့္ရာ၊ ျပင္ပေရာဂါမ်ားကူးစက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးျပီး၊ သက္ရွည္က်န္းမာေစၾကာင္း အိႏၵိယေဆးက်မ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
(၁) အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအစာအစားျပီးတိုင္း ဒိန္ခ်ဥ္တစ္ခြက္ေသာက္သံုးေပးျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ parathyroid ဟုိမုန္းစိမ့္ထြက္္ေစကာ၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ မလိုလားအပ္ေသာအဆီဓာတ္မ်ား ေလာင္ကြ်မ္းကာဗိုက္ ခ်ပ္ေစေၾကာင္း၊ မေကာ င္းေသာ LDL ကိုလက္စထေရာကိုက်ေစျပီး၊ ေကာင္းေသာ HDL ကိုလက္စထေရာ ကို ျမွင့္တ င္ေပး ေၾကာင္း၊ ဒိန္ခ်ဥ္ထဲတြင္ပါရွိေသာ ဘက္တီရီးယားမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေယာနိကို သန္ ့ စင္ေပးျပီး၊ ေယာနိအဂၤါမႈစြဲျခင္း/အျဖဴ ဆင္း၍ယားယံျခင္းမွလည္းကာကြယ္ေပးေၾကာင္း၊ ထို ့ျပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓမၼတာလာစဥ္ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ကိုက္ခဲနာက်င္ မႈေ၀ဒနာမ်ားသက္သာေ စေၾကာင္း၊ ပဋိသေႏၶတားေဆးမီွဝဲေသာအမ်ိဳးသမီးမ်ားဟိုမုန္းထြက္ရွိမႈမွ်တေစေၾကာင္း Yale ေဆး တကၠ သိုလ္ရွိ္ သားဖြားႏွင့္မီးယပ္ပါေမာကၡ Mary Jane Minkin မွ အၾကံျပဳထားသည္။
(၂) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေလ့လာစမ္းစစ္ခ်က္မ်ားအရ၊ အ၀လြန္သူမ်ားကို အဆီထုတ္ထားေသာဒိန္ ခ်ဥ္ ၆-ေအာင္စ ပမာဏျဖင့္ တစ္ေန ့ ၃ၾကိမ္စားေစျပီး ကယ္လိုရီေလ်ာ့ခဲ့ရာ၊ မ်ားမၾကာမီအတြင္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၂၂%ေလ်ာ့က်ခဲ့ၿပီး ဝမ္းဗိုက္အဆီ ၆၁%ထိ ေလ်ာ့ က်သြားေၾကာင္း ေတြ ့ ရွိရ သည္္။
(၃) ဒိန္ခ်ဥ္ထဲတြင္ပါရွိေသာ လက္တစ္အက္ဆစ္သည္ ခံတြင္းထဲရွိဘက္တီရီးယားပိုးမႊားမ်ားကိုေ သေစ၍၊ ခံတြင္းရနံ ့ဆိုးမ်ားေျပေပ်ာက္ ေစသည့္ျပင္ သြားႏွင့္သြားဖံုးတို ့ကိုက်န္းမာေစေၾကာင္း၊ တစ္ပတ္လွ်င္ အနည္းဆံုးဒိန္ခ်ဥ္ေလးႀကိမ္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ သြားပိုးစား ျခင္းကို ၂၅%ေလ်ာ့ က်ေၾ ကာင္း၊ တိုက်ိဳျမိဳ ့ရွိ ဖုခုအိုဒါတကၠသိုလ္ ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံရွိ ေဆးသုေတသီမ်ားက အၾကံျပဳ ထား သည္။ အသက္ ၃-ႏွစ္အရြယ္ကေလးငယ္မ်ားကို ဒိန္ခ်ဥ္တိုက္ေကြ်းျခင္းျဖင့္ သြားမ်ားေပၚ တြင္အလႊာတထပ္ဖံုးေစကာ၊ သြားပိုးစား မႈသက္သာ၍ ခိုင္ခန္ ့လာေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏို္င္ငံ ရွိ ေဆး သုေတသီမ်ားက အၾကံျပဳထားသည္။
(၄) လူတစ္ေယာက္၏ တစ္ေန ့တာလိုအပ္ခ်က္ ပရိုတင္း၂၀%ကို ဒိန္ခ်ဥ္္တခြက္စာပမာဏထဲ တြင္ ရရွိႏိုင္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ ရာသက္ပန္ သက္သက္လြတ္စားသူမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ပရိုတင္းအားျဖည့္စာအျဖစ္ ဒိန္ခ်ဥ္စားေပးသင့္သည္။
(၅) ဒိန္ခ်ဥ္ထဲတြင္ပါရွိေသာ အက်ိဳးျပဳဘက္တီးရီးယားမ်ားသည္ ႏို ့ထက္ပိုမို၍ အစာေခ်စံနစ္ကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစျပီး၊ အဆာ မေၾက၊ ေလပြ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ဝမ္းေလွ်ာ၊ ဝမ္းပ်က္ျခင္းတို ့ကို ကု သေ ပးႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဆာေလာင္မြန္သိပ္္မႈကိုေျပေပ်ာက္ေစေၾကာင္း၊ အစာအိမ္ႏွင့္ အူကိုေကာင္း က်ိဳးျပဳ၍ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္၀မ္းမသြားေစေၾကာင္း၊ မစင္ထဲတြင္ခြ်ဲပါျခင္းသည္ မႈိပိုး ၀င္ေ ရာက္ ျခင္းျဖစ္၍ ဒိန္ခ်ဥ္စားျခင္းျဖင့္သက္သာေစေၾကာင္း၊ မလိုင္ျပည့္ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ဖက္ခြက္နာ၊ ျပည္တည္နာစသည့္ ကိုယ္ တြင္း/ကိုယ္ပအနာမ်ားေပ်ာက္ကင္းကာ၊ အူမၾကီးကင္ ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်အလားအလာ ၇၅%နည္းပါးေစေၾကာင္း the American Journal of Clinical Nutrition ဂ်ာနယ္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
(၆) ဒိန္ခ်ဥ္ထဲတြင္ပါရွိေသာ probiotic ဘက္တီးရီးယားမ်ားသည္ အဆစ္အျမစ္ေရာင္ရမ္းနာ က်င္ျခင္းေ၀ ဒနာမ်ားကို ထိထိေရာက္ ေရာက္ကုသေပးႏိုင္သည့္ျပင္၊ အဆီနည္းေသာ ဒိန္ခ်ဥ္ေ သာက္သံုးေပးျခင္းျဖင့္ ေဂါက္ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ေလ်ာ့နည္းေစေၾကာင္း အစၥေရးႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရးဂ်ာနယ္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
(၇) အရက္အလြန္အကြ်ံေသာက္သူမ်ားသည္ ဒိန္ခ်ဥ္ကိုတြဲဖက္ေသာက္သံုးေပးျခင္းျဖင့္ ခႏၶာ ကိုယ္၏ေခ်ဖ်က္အင္ဇိုင္း အားေကာင္း ေစကာ အသည္းထိခိုက္မႈကိုေလ်ာ့နည္းေစေၾကာင္း၊ အ ဆုတ္ကိုက်န္းမာေစသျဖင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ားလည္း ဒိန္ခ်ဥ္စား ေပးသင့္ေၾကာင္း ရုရွားႏို္ င္ငံေဆးပညာရွင္မ်ားက အၾကံျပဳထားသည္။
(၈) ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္းႏွင့္ အေအးမိႏွာေ စးျခင္း မ်ားသက္သာေစေၾကာင္း၊ ည ဘက္ႏွစ္ျခိဳက္စြာအိပ္ေပ်ာ္ေစေၾကာင္း၊ ငယ္စဥ္ကတည္းက ဒိန္ခ်ဥ္ကိုစြဲစြဲျမဲျမဲေသာက္သံုးသူသည္ သက္ၾကီးပိုင္းေသြးတိုးေရာဂါ မျဖစ္ေစေၾကာင္း၊ ျဗိတိန္ႏို္င္ ငံေဆးသုေတသီမ်ားက အၾကံျပဳထားသည္။
(၉) သိုင္းရြိဳက္ေ၀ဒနာသည္မ်ား အိုင္အိုဒင္းအားျဖည့္ဓာတ္စာအျဖစ္ စားေပးသင့္သည္။
(၁၀) the Massachusetts Institute of Technology မွ ေဆးသုေတသီမ်ားသည္ ၾကြက္မ်ားျဖင့္ စမ္းသပ္ၾကည့္ရာ ေသြးလည္ပတ္မႈ အားေကာင္းေစ၍၊ ကပၸါယ္အိတ္ၾကီးထြားကာ၊ အရည္ေ သြးမွီသုက္ရည္မ်ားထြက္ရွိျပီး၊ အိမ္ေထာင္ေရးသုချပည့္၀ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ ့ရွိရသည္။
(၁၁) ႏို ့တိုက္မိခင္မ်ား အဆီနည္းေသာ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္သင့္ေၾကာင္း၊ အသက္ ၁၀ႏွစ္မွ ၁၂ အရြယ္ ၾကီးထြာဖြံ ့ျဖိဳးဆဲ အမ်ိဳးသမီး ငယ္ မ်ား အရိုးအားေကာင္းေစရန္ ကယ္လ္စီယမ္ျဖည့္စြ က္စာ အျဖစ္ဒိန္ခ်ဥ္စားသံုးေပးသင့္ေၾကာင္း၊ အရိုးၾကီးထြားမႈလွ်င္ျမန္ျပီး၊ အရိုး သိပ္သည္းဆ အားေ ကာင္းကာ သန္မာေစေၾကာင္း၊ ဒိန္ခ်ဥ္ထဲတြင္ lactoferrin ဓာတ္ပါရွိျခင္းေၾကာင့္၊ အရိုးေ ပ်ာ့ေရာဂါမွ ကာ ကြယ္ေပးေၾကာင္း၊ သက္ၾကီးပိုင္း အရိုးပါး/ပြေရာဂါ မျဖစ္ေစေၾကာင္း၊ ထို ့ျပင္ ကယ္လ္စီယမ္ၾကြယ္၀၍ ့အားကစားသမားမ်ားႏွင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၾကြက္တက္ျ ခင္း မွ သက္သာေစေၾကာင္း စင္ကာပူႏိုင္ငံ၊ ဂ်န္ဂီအေထြေထြေရာဂါကုေဆး႐ံုႀကီးမွ အာဟာ ရ ေဗဒပညာရွင္အႀကီးအကဲ Mrs Magdalin Cheong မွ အၾကံျပဳထားသည္။
(၁၂) ၀က္ျခံေပ်ာက္၍ အသားအေရ၀င္းမြတ္စိုေျပျခင္း၊ အရြယ္တင္ႏုပ်ိဳေစျခင္း၊ ဆံႏြယ္အားေ ကာင္း ၍ ဆံပင္ကြ်တ္ျခင္းမွသက္သာျခင္း၊ ဓာတ္ၾကီး ၄-ပါးမွန္ကန္ေစျခင္း၊ ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳး သမီး မ်ားတြင္ ေသြးသားေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ အသားအေရေျပာင္းလဲမႈမွ သက္ သာေစျခင္း စသည္ျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳသည္။
(မွတ္ခ်က္)
ဒိန္ခ်ဥ္ကို ထန္းသီးမုန္ ့ႏွင့္တြဲဖက္၍မစားပါႏွင့္ ၀မ္းပ်က္ေစသည္။ ၀မ္းႏႈတ္ေဆး စားထားသူမ်ား ဒိန္ခ်ဥ္မစားသင့္ပါ။
Credit : Pauk Pauk
ဤစာဖတ္သူမ်ားအားလံုးက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစလို႔ေ႐ႊခ်စ္သူမွဆုေတာင္းေမတၱာပို႔သေပးပါတယ္။
မွ်ေဝေပးျခင္းဟာလည္းေမတၱာတစ္မ်ိဳးပဲမို႔မွ်ေဝေပးပါေနာ္...
