ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္႔က်ေတာ့ငယ္ငယ္ကတည္းက ကိုုယ္ထမင္းစားေနတုုန္း တမင္သက္သက္ ထမင္းဖိတ္ေကၽြးတာမ်ိဳးမဟုုတ္ပဲ ဧည့္သည္ေရာက္လာရင္ ထမင္းဆက္စားရတာ မေျဖာင့္ေတာ့တာမ််ိဳး ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ အဲ့မွာ ကိုုယ္စား
ေနတာကိုု သူက အနားမွာ ထိုုင္ၾကည့္ေနရင္ ပိုုေတာင္ မေနတတ္ေတာ့တာမ်ိဳးခံစားရတယ္။ ခုုထိလည္း ဒီလိုုပဲ ခံစားေနရတုုန္း။ အေနာက္ဖက္ႏိုုင္ငံေတြမွာေတာ့ သူတိုု႔ယဥ္ေက်းမႈက တမ်ိဳးဗ်။ အိမ္ကိုု ဖိတ္မထားတဲ့ ဧည့္သည္လာရင္
အေၾကာင္းကိစၥေထြေထြ ထူးထူးမရွိရင္ က်ေနာ္တိုု႔ဆီက အိမ္လည္တတ္တဲ့ ျမန္မာမ်ားလိုု အထူးတလည္ လက္ခံစကားေျပာေနတာမရွိဘူး။ အိမ္ထဲလည္း ေပးမဝင္တတ္ဘူး။
ကိုုယ္ေခၚထားတဲ့ အလုုပ္သမား ဘာညာဆိုုရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့ေလ။ေနာက္လမ္းထဲကိုုယ္ဝင္လာရင္ အခ်ိဳ႕ယဥ္ေက်းမႈမရွိပဲ ကိုုယ့္ကိုု စိုုက္ၾကည့္ေနတာမ်ိဳးလည္းၿကံဳရဖူးတယ္။ ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တိုု႔ဆီမွာ ကိုုယ့္ရဲ႕ ကိုုယ္ပိုုင္ Personal space အေရးၾကီးပံုုကိုု သိပ္နားမလည္ၾကတဲ့သူေတြမ်ားတယ္။ Personal Space ဆိုုတဲ့ စကားလံုုးက ဖြံ႔ျဖိဳးျပီးႏိုုင္ငံေတြမွာ အထူးေခတ္စားေနတဲ့ ယေန႔ေခတ္ buzzword တစ္ခုုပါပဲ။ ကိုုယ့္ရဲ႕ ကိုုယ္ပိုုင္ေနရာ ၊ ဝန္းက်င္လိုု႔
ယူဆထားတဲ့ အကြာအေဝး space တစ္ရပ္ကိုု personal space လိုု႔ေခၚပါတယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုုယ္နဲ႔ သိပ္မရင္းႏွီးတဲ့သူေတြ ကိုုယ့္ရဲ႕ personal space ကိုု ခ်ဥ္းကပ္ဝင္ေရာက္လာတယ္လိုု႔ ခံစားရရင္ သက္ေတာင့္သက္သာ မျဖစ္တာ၊ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္တာမ်ိဳးခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။က်ေနာ္ ကိုုယ္တိုုင္လည္း အဲ့လိုုခံစားရတာ ခဏခဏပါပဲ။ ကိုုယ့္ရဲ႕ personal space ဆိုုတာမ်ိဳးဆိုုတာ ကိုုယ့္မိသားစုုနဲ႔ ကိုုယ္တကယ္ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးရသူေတြကိုုပဲ ေရာက္ရွိခြင့္ျပဳရတဲ့ေနရာမ်ိဳးပါ။
ဥပမာ ကိုုယ့္အိပ္ခန္းျဖစ္ႏိုုင္သလိုု ၊ ကိုုယ့္နဲ႔နီးကပ္တဲ့ေနရာမွာ ရွိေနခြင့္ျပဳတာမ်ိဳးလည္းျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။ ခုုနက က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ကိုုယ္ထမင္းစားခ်ိန္မွာ ကိုုယ့္အနား သိပ္မခင္တဲ့သူစိမ္းတစ္ေယာက္ အလိုုက္တသိမရွိပဲ ကိုုယ္ထမင္းစားျပီးတဲ့အထိ ေဘးမွာ ထိုုင္ေန ၊ ေစာင့္ေနတာဟာလည္း ကိုုယ့္ရဲ႕ personal space ကိုု ထိုုးေဖာက္ဝင္ေရာက္ခံရျခင္းပါပဲ။ ကိုုယ့္အိပ္ခန္းထဲကိုု အခြင့္မရွိပဲ သိပ္မခင္တဲ့သူစိမ္းတစ္ေယာက္ ဝင္ေရာက္တာဟာလည္း ထိုုနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ။
ကိုုယ့္ဖုုန္းထဲက ကိုုယ္ေရးအခ်က္လက္ေတြကိုု ကိုုယ့္အခြင့္မရပဲ ဝင္ၾကည့္ခံရတာဟာလည္း ကိုုယ့္ perosnal space ကိုု ထိပါးခံရျခင္းသေဘာပါပဲ။ ကိုုယ့္ေဘးနားကပ္ရပ္မွာ လူစိမ္းတစ္ေယာက္ အတင္းခ်ဥ္းကပ္လာတာမ်ိုဳးဟာလည္း ဒီသေဘာခံစားရေစတာပါပဲ။
မြမ္းၾကပ္ျပီး လူေနထူထပ္တဲ့ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးေတြမွာေတာ့ အျပင္သြားလာရတဲ့အခါ ပါဆင္နယ္စေပ့စ္ကိုု ရဖိုု႔ခက္ခဲပါတယ္။ ဥပမာ လူၾကပ္တဲ့ရထားစီးရတာမ်ိဳး၊ ဘပ္စ္ကားစီးရတာမ်ိဳး၊ ေဆးခန္းမွာ ခံုုေဘးခ်င္းကပ္ထိုုင္ရတာမ်ိဳးမွာ ကိုုယ့္ေဘးနားက ေနရာကိုု ကိုုယ့္ personal space အျဖစ္သတ္မွတ္ဖိုု႔ မျဖစ္ႏိုုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲ့လိုုအေနအထားမ်ိဳးမွာ ကိုုယ့္ကိုု လူတစ္ေယာက္က စိုုက္ၾကည့္ေနတာမ်ိဳး၊ ကိုုယ္ေဘးနားလာျပီး ကိုုယ့္အသားကိုု ထိေနတာမ်ိဳး၊ လုုပ္တာေတြကေတာ့ ကိုုယ့္ရဲ႕ personal spaceကိုု ထိပါးခံရတာမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့လိုုအေနထားမ်ိဳးမွာ ကိုုယ့္ဘက္က စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္သလိုုခံစားရျပီဆိုုရင္ ကိုုယ္မွားတာမဟုုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ဖက္သားရဲ႕ personal space ကိုု နားမလည္
ပဲ အဲ့လိုုလုုပ္တဲ့ လူေတြရဲ႕ အမွားပါ။ ေစာေစာကေျပာသလိုုပဲ က်ေနာ္ကိုုယ့္အိမ္ရွိတဲ့ လမ္းထဲဝင္လာရင္ အဲ့သလိုု စိုုက္ၾကည့္ေနတတ္တဲ့သူေတြကိုု ၾကံဳရလိုု႔ စိတ္အေႏွာက္ယွက္ျဖစ္ရတဲ့ အေျခေနေတြ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
Personal space ဆိုုတာဟာ က်ေနာ္တိုု႔ ယဥ္ေက်းမႈအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပညတ္ခ်က္သာသာမဟုုတ္ပါဘူး။က်ေနာ္တိုု႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲက လူေတြ အေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ အကြာအေဝး၊ အျပဳအမူတိုု႔ကိုု သိပၺံနည္းက်ေလ့လာထားတဲ့ မနုုႆေဗဒ အယူအဆတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ Proxemics လိုု႔ေခၚတဲ့ သီအိုုရီတစ္ရပ္ပါ။ Cultural Anthropologist တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Edward T.Hall ဆိုုတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္က ၁၉ ၆၃ ခုုႏွစ္မွာ ဒီအယူအဆကိုု စတင္ေဖာ္ထုုတ္
ခဲ့ျပီး ဒီအယူအဆဟာ လူေတြအေပၚ ေနရာအကြာအေဝး၊ အျပဳအမူ၊ ဆက္သြယ္ေျပာဆိုုပံုု၊ လူမႈေရးရင္းႏွီးမႈအေနအထား နဲ႔ လူဦးေရထူထပ္သိပ္သည္းမႈတိုု႔ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္ပံုုကိုု ေလ့လာတဲ့ အယူအတစ္ရပ္ပါ။ သူက က်ေနာ္တိုု႔ လူေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ ၊ေျပာဆိုုဆက္သြယ္တဲ့အခါ အဝိုုက္အဝန္း ေလးရပ္အေပၚ အေျခခံျပီး စိတ္ခံစားခ်က္ကဲြလြဲမႈ ရွိတယ္လိုု႔ ဆိုုတယ္။ အဲ့အဝိုုက္အဝန္းေလးရပ္က
၁။ Intimate distance (အရမ္းကိုု ရင္းႏွီး နီးစပ္သူေတြ အတြက္ ထားတဲ့ အကြာအေဝး၊ ဖက္တာ၊ ထိေတြ႔တာ၊ စကားတီးတိုုးဆိုုတာမ်ိဳးေတြ ကိုုယ္လုုပ္ေလ့ရွိတဲ့သူမ်ိဳးေတြကိုု ဒီ စေပ့စ္ထဲ ဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳတယ္။ ဥပမာ ကိုုယ့္ရည္းစား၊
ဇနီးမယား၊ လင္ေယာက်ၤား)
၂။ Personal distance (ရင္းနွီးသူေတြ၊ မိသားစုုေတြကိုု ဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳတဲ့ စေပစ့္မ်ိဳး)
၃။ Social distance (ေတာ္ရံုု ရင္းနီးကၽြမ္းဝင္သူေတြကိုု လူမႈေရးအရ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံဖိုု႔ ဝင္ခြင့္ျပဳတဲ့ စေပစ့္)
၄။ Public distance (လူၾကားသူၾကားထဲမွာ ကိုုယ္မသိတဲ့ သူေတြနဲ႔ ေျပာဆိုုဆက္ဆံဖိုု႔ သူစိမ္းေတြကိုု ဝင္ခြင့္ျပဳဳတဲ့ အဝိုုက္အဝန္း) စတဲ့ အဝိုုက္အဝန္း ေလးရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔တေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရာမွာ ရင္းနီးမႈ နီးစပ္မႈနဲ႔ ယံုုၾကည္ရမႈအေပၚ အေျခခံျပီး ဒီအဝိုုက္ဝန္းေလးရပ္ထဲက သင့္ရာ အဝိုုက္အဝန္းေတြထဲကိုုသာ သတ္မွတ္ထားတဲ့သူေတြကိုု ေပးဝင္ပါတယ္။ ကိုုယ္က မဆိုုင္ဘူးလိုု႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့သူေတြ ကိုုယ္သူတိုု႔ကိုုသတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အဝိုုက္ဝန္းထက္ ေဘာင္ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာရင္ေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ စိတ္အေႏွာက္ယွက္ျဖစ္ၾက စိတ္တိုု စိတ္ပ်က္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ခုုနက က်ေနာ္ေျပာသလိုုမ်ိဳး ကိုုယ့္ကိုုယ္ေရးကိုုယ္တာကိုု မရင္းနီးတဲ့
သူေတြက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာ၊ အမ်ားသူငါနဲ႔ဆိုုင္တဲ့ public spaces ေတြမွာ မ်ိဳးမဟုုတ္ပဲ ကိုုယ့္တစ္ကိုုယ္ရည္ သီးသန္႔ေနရာမ်ိဳးမွာ သူစိမ္းတစ္ေယာက္က ကိုုယ့္ေဘး အတင္းခ်ႈဥ္းနင္းျပီး ေရာတာမ်ိဳး၊ ကိုုယ့္ကိုု လူၾကားထဲ ေတာက္ေလ ွ်ာက္စိုုက္ၾကည့္ေနတာမ်ိဳး၊ ကိုုယ္မဖိတ္ပဲ ကိုုယ့္အိမ္ကိုု အတင္းလာျပီး မျပန္ပဲ ကိုုယ္နဲ႔ စကားေတြ လိုုက္ေျပာေနတာမ်ိဳး ၾကံဳလာရလိုု႔ ကိုုယ့္ဘက္က စိတ္အေႏွာက္ယွက္ျဖစ္၊ စိတ္တိုု စိတ္ဆိုုးတာမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အခါ ကိုုယ့္ဘက္က
လူမႈေရးမရွိ ယဥ္ေက်းမႈမရွိပဲ ကိုုယ့္အလြန္ျဖစ္တာမ်ိဳးမဟုုတ္ပဲ အဲ့လိုုလုုပ္တဲ့ တစ္ဖက္လူရဲ႕ ေဘာင္ေက်ာ္မႈသက္သက္သာျဖစ္ ပါတယ္။
တကယ္တမ္းေျပာရင္ သမီးရည္းစားကိစၥေတြမွာေတာင္ ကိုုယ့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ပက္စ္ဝက္ယူထားတာမ်ိဳး၊ ကိုုယ့္အတြင္းေရးေတြမွာ ဝင္စြက္ဖက္တာမ်ိဳးေတြဟာ ကိုုယ့္ရဲ႕ personal space ကိုု က်ဴးေက်ာ္ထိပါးခံရတယ္လိုု႔ ကိုုယ့္မွာ ယူဆပိုုင္ခြင့္
အျပည့္အဝရွိတာကိုု သိေစခ်င္တယ္။ဆိုုရွယ္မီဒီယာေတြ ၊ dating app ေတြ၊ အခမဲ့ အီးေမးလ္ (gmail, yahoomail) စတာေတြဟာလည္း က်ေနာ္တိုု႔ရဲ႕ ကိုုယ္ေရးအခ်က္လက္ေတြကိုု ေန႔စဥ္နဲ႔အမ ွ် ၾကည့္ခြင့္ သိခြင့္ရျပီး အခြင့္ၾကံဳ ရင္ ၾကံဳသလိုု third parties ေတြကိုု ေရာင္းစားခြင့္ရွိေနတဲ့အတြက္ သူတိုု႔ေတြဟာလည္း က်ေနာ္တိုု႔ရဲ႕ personal space ကိုု ေန႔စဥ္နဲ႔အမ ွ် ထိုုးေဖာက္ ဝင္ေရာက္ေနတာပါပဲ။
Credit : Trend Myanmar
ဤစာဖတ္သူမ်ားအားလံုးေပ်ာ္႐ြင္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစလို႔ေ႐ႊခ်စ္သူမွဆုေတာင္းေမတၱာပို႔သေပးပါတယ္။
မွ်ေဝေပးျခင္းဟာလည္းေမတၱာတစ္မ်ိဳးပဲမို႔ မွ်ေဝေပးပါေနာ္...
Unicode Version
ကျနေ်ာတိုု့ဆီမှာ ကိုုယ့်အိမ်ကိုု ထမင်းစားနေတုုန်း မဖိတ်ပဲ ရောက်လာတဲ့ ရပ်ကွက်က ဧည့်သည်တွေကိုု ကြုံဖူးကြမယ်ထင်တယ်။ အဓိကကတော့ ဆင်ခြေဖုံုးရပ်ကွက်တွေ မှာနေရတဲ့သူတွေ ပိုုကြုံဖူးဖိုု့အလားလာများတယ်။ ကျနော်ဆိုု ငယ်ငယ်က အတော်ကြုံရပါတယ်။ ကိုုယ့်မိသားစုု ထမင်းလက်ဆုံုစားရင် အကြောင်းတစ်ခုုခုုကြောင့် ရပ်ကွက်ထဲက ဧည့်သည်ရောက်လာတာမျိုး။ ကျနော်တိုု့ဆီက ယဉ်ကျေးမှုအရတော့ ထမင်းစားနေတုုန်း ဖိတ်မထားတဲ့ဧည့်သည်တစ်ယောက် ကိုုယ့်အိမ်ကိုု လာလည်တာကိုု ရိုုင်းတဲ့အပြုမူလိုု့မသတ်မှတ်တဲ့အပြင် ကိုုယ်တွေက စားနေတုုန်းရောက်လာလိုု့ စားပါဦးလိုု့တောင် လောကွတ်ပြုရပါတယ်။ မပြုရင်ရိုုင်းရာရောက်တယ်ပေါ့။
ဒါပေမယ့် ကျနော့်ကျတော့ငယ်ငယ်ကတည်းက ကိုုယ်ထမင်းစားနေတုုန်း တမင်သက်သက် ထမင်းဖိတ်ကျွေးတာမျိုးမဟုုတ်ပဲ ဧည့်သည်ရောက်လာရင် ထမင်းဆက်စားရတာ မဖြောင့်တော့တာမျျိုး ဖြစ်လေ့ရှိတယ်။ အဲ့မှာ ကိုုယ်စား
နေတာကိုု သူက အနားမှာ ထိုုင်ကြည့်နေရင် ပိုုတောင် မနေတတ်တော့တာမျိုးခံစားရတယ်။ ခုုထိလည်း ဒီလိုုပဲ ခံစားနေရတုုန်း။ အနောက်ဖက်နိုုင်ငံတွေမှာတော့ သူတိုု့ယဉ်ကျေးမှုက တမျိုးဗျ။ အိမ်ကိုု ဖိတ်မထားတဲ့ ဧည့်သည်လာရင်
အကြောင်းကိစ္စထွေထွေ ထူးထူးမရှိရင် ကျနော်တိုု့ဆီက အိမ်လည်တတ်တဲ့ မြန်မာများလိုု အထူးတလည် လက်ခံစကားပြောနေတာမရှိဘူး။ အိမ်ထဲလည်း ပေးမဝင်တတ်ဘူး။
ကိုုယ်ခေါ်ထားတဲ့ အလုုပ်သမား ဘာညာဆိုုရင်တော့ တစ်မျိုးပေါ့လေ။နောက်လမ်းထဲကိုုယ်ဝင်လာရင် အချို့ယဉ်ကျေးမှုမရှိပဲ ကိုုယ့်ကိုု စိုုက်ကြည့်နေတာမျိုးလည်းကြုံရဖူးတယ်။ ပြောချင်တာက ကျနော်တိုု့ဆီမှာ ကိုုယ့်ရဲ့ ကိုုယ်ပိုုင် Personal space အရေးကြီးပုံုကိုု သိပ်နားမလည်ကြတဲ့သူတွေများတယ်။ Personal Space ဆိုုတဲ့ စကားလုံုးက ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုုင်ငံတွေမှာ အထူးခေတ်စားနေတဲ့ ယနေ့ခေတ် buzzword တစ်ခုုပါပဲ။ ကိုုယ့်ရဲ့ ကိုုယ်ပိုုင်နေရာ ၊ ဝန်းကျင်လိုု့
ယူဆထားတဲ့ အကွာအဝေး space တစ်ရပ်ကိုု personal space လိုု့ခေါ်ပါတယ်။ လူတော်တော်များများက ကိုုယ်နဲ့ သိပ်မရင်းနှီးတဲ့သူတွေ ကိုုယ့်ရဲ့ personal space ကိုု ချဉ်းကပ်ဝင်ရောက်လာတယ်လိုု့ ခံစားရရင် သက်တောင့်သက်သာ မဖြစ်တာ၊ စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်တာမျိုးခံစားရလေ့ရှိပါတယ်။ကျနော် ကိုုယ်တိုုင်လည်း အဲ့လိုုခံစားရတာ ခဏခဏပါပဲ။ ကိုုယ့်ရဲ့ personal space ဆိုုတာမျိုးဆိုုတာ ကိုုယ့်မိသားစုုနဲ့ ကိုုယ်တကယ်ချစ်ခင်ရင်းနှီးရသူတွေကိုုပဲ ရောက်ရှိခွင့်ပြုရတဲ့နေရာမျိုးပါ။
ဥပမာ ကိုုယ့်အိပ်ခန်းဖြစ်နိုုင်သလိုု ၊ ကိုုယ့်နဲ့နီးကပ်တဲ့နေရာမှာ ရှိနေခွင့်ပြုတာမျိုးလည်းဖြစ်နိုုင်ပါတယ်။ ခုုနက ကျနော်ပြောတဲ့ ကိုုယ်ထမင်းစားချိန်မှာ ကိုုယ့်အနား သိပ်မခင်တဲ့သူစိမ်းတစ်ယောက် အလိုုက်တသိမရှိပဲ ကိုုယ်ထမင်းစားပြီးတဲ့အထိ ဘေးမှာ ထိုုင်နေ ၊ စောင့်နေတာဟာလည်း ကိုုယ့်ရဲ့ personal space ကိုု ထိုုးဖောက်ဝင်ရောက်ခံရခြင်းပါပဲ။ ကိုုယ့်အိပ်ခန်းထဲကိုု အခွင့်မရှိပဲ သိပ်မခင်တဲ့သူစိမ်းတစ်ယောက် ဝင်ရောက်တာဟာလည်း ထိုုနည်းလည်းကောင်းပါပဲ။
ကိုုယ့်ဖုုန်းထဲက ကိုုယ်ရေးအချက်လက်တွေကိုု ကိုုယ့်အခွင့်မရပဲ ဝင်ကြည့်ခံရတာဟာလည်း ကိုုယ့် perosnal space ကိုု ထိပါးခံရခြင်းသဘောပါပဲ။ ကိုုယ့်ဘေးနားကပ်ရပ်မှာ လူစိမ်းတစ်ယောက် အတင်းချဉ်းကပ်လာတာမျိုုးဟာလည်း ဒီသဘောခံစားရစေတာပါပဲ။
မွမ်းကြပ်ပြီး လူနေထူထပ်တဲ့ မြို့ကြီးပြကြီးတွေမှာတော့ အပြင်သွားလာရတဲ့အခါ ပါဆင်နယ်စပေ့စ်ကိုု ရဖိုု့ခက်ခဲပါတယ်။ ဥပမာ လူကြပ်တဲ့ရထားစီးရတာမျိုး၊ ဘပ်စ်ကားစီးရတာမျိုး၊ ဆေးခန်းမှာ ခုံုဘေးချင်းကပ်ထိုုင်ရတာမျိုးမှာ ကိုုယ့်ဘေးနားက နေရာကိုု ကိုုယ့် personal space အဖြစ်သတ်မှတ်ဖိုု့ မဖြစ်နိုုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အဲ့လိုုအနေအထားမျိုးမှာ ကိုုယ့်ကိုု လူတစ်ယောက်က စိုုက်ကြည့်နေတာမျိုး၊ ကိုုယ်ဘေးနားလာပြီး ကိုုယ့်အသားကိုု ထိနေတာမျိုး၊ လုုပ်တာတွေကတော့ ကိုုယ့်ရဲ့ personal spaceကိုု ထိပါးခံရတာမျိုးဖြစ်တဲ့အတွက် အဲ့လိုုအနေထားမျိုးမှာ ကိုုယ့်ဘက်က စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်သလိုုခံစားရပြီဆိုုရင် ကိုုယ်မှားတာမဟုုတ်ပါဘူး။ လူတစ်ဖက်သားရဲ့ personal space ကိုု နားမလည်
ပဲ အဲ့လိုုလုုပ်တဲ့ လူတွေရဲ့ အမှားပါ။ စောစောကပြောသလိုုပဲ ကျနော်ကိုုယ့်အိမ်ရှိတဲ့ လမ်းထဲဝင်လာရင် အဲ့သလိုု စိုုက်ကြည့်နေတတ်တဲ့သူတွေကိုု ကြုံရလိုု့ စိတ်အနှောက်ယှက်ဖြစ်ရတဲ့ အခြေနေတွေ ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။
Personal space ဆိုုတာဟာ ကျနော်တိုု့ ယဉ်ကျေးမှုအရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပညတ်ချက်သာသာမဟုုတ်ပါဘူး။ကျနော်တိုု့ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲက လူတွေ အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ အကွာအဝေး၊ အပြုအမူတိုု့ကိုု သိပ္ဗံနည်းကျလေ့လာထားတဲ့ မနုုဿဗေဒ အယူအဆတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ Proxemics လိုု့ခေါ်တဲ့ သီအိုုရီတစ်ရပ်ပါ။ Cultural Anthropologist တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ Edward T.Hall ဆိုုတဲ့ ပုုဂ္ဂိုလ်က ၁၉ ၆၃ ခုုနှစ်မှာ ဒီအယူအဆကိုု စတင်ဖော်ထုုတ်
ခဲ့ပြီး ဒီအယူအဆဟာ လူတွေအပေါ် နေရာအကွာအဝေး၊ အပြုအမူ၊ ဆက်သွယ်ပြောဆိုုပုံု၊ လူမှုရေးရင်းနှီးမှုအနေအထား နဲ့ လူဦးရေထူထပ်သိပ်သည်းမှုတိုု့ရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်ပုံုကိုု လေ့လာတဲ့ အယူအတစ်ရပ်ပါ။ သူက ကျနော်တိုု့ လူတွေဟာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ပတ်သက်ဆက်နွယ် ၊ပြောဆိုုဆက်သွယ်တဲ့အခါ အဝိုုက်အဝန်း လေးရပ်အပေါ် အခြေခံပြီး စိတ်ခံစားချက်ကွဲလွဲမှု ရှိတယ်လိုု့ ဆိုုတယ်။ အဲ့အဝိုုက်အဝန်းလေးရပ်က
၁။ Intimate distance (အရမ်းကိုု ရင်းနှီး နီးစပ်သူတွေ အတွက် ထားတဲ့ အကွာအဝေး၊ ဖက်တာ၊ ထိတွေ့တာ၊ စကားတီးတိုုးဆိုုတာမျိုးတွေ ကိုုယ်လုုပ်လေ့ရှိတဲ့သူမျိုးတွေကိုု ဒီ စပေ့စ်ထဲ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုတယ်။ ဥပမာ ကိုုယ့်ရည်းစား၊
ဇနီးမယား၊ လင်ယောကျၤား)
၂။ Personal distance (ရင်းနှီးသူတွေ၊ မိသားစုုတွေကိုု ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုတဲ့ စပေစ့်မျိုး)
၃။ Social distance (တော်ရုံု ရင်းနီးကျွမ်းဝင်သူတွေကိုု လူမှုရေးအရ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံဖိုု့ ဝင်ခွင့်ပြုတဲ့ စပေစ့်)
၄။ Public distance (လူကြားသူကြားထဲမှာ ကိုုယ်မသိတဲ့ သူတွေနဲ့ ပြောဆိုုဆက်ဆံဖိုု့ သူစိမ်းတွေကိုု ဝင်ခွင့်ပြုုတဲ့ အဝိုုက်အဝန်း) စတဲ့ အဝိုုက်အဝန်း လေးရပ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တိုု့တတွေဟာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရာမှာ ရင်းနီးမှု နီးစပ်မှုနဲ့ ယုံုကြည်ရမှုအပေါ် အခြေခံပြီး ဒီအဝိုုက်ဝန်းလေးရပ်ထဲက သင့်ရာ အဝိုုက်အဝန်းတွေထဲကိုုသာ သတ်မှတ်ထားတဲ့သူတွေကိုု ပေးဝင်ပါတယ်။ ကိုုယ်က မဆိုုင်ဘူးလိုု့ သတ်မှတ်ထားတဲ့သူတွေ ကိုုယ်သူတိုု့ကိုုသတ်မှတ်ပေးထားတဲ့ အဝိုုက်ဝန်းထက် ဘောင်ကျော် ဝင်ရောက်လာရင်တော့ ကျနော်တိုု့ စိတ်အနှောက်ယှက်ဖြစ်ကြ စိတ်တိုု စိတ်ပျက်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ဒါကြောင့် ခုုနက ကျနော်ပြောသလိုုမျိုး ကိုုယ့်ကိုုယ်ရေးကိုုယ်တာကိုု မရင်းနီးတဲ့
သူတွေက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာ၊ အများသူငါနဲ့ဆိုုင်တဲ့ public spaces တွေမှာ မျိုးမဟုုတ်ပဲ ကိုုယ့်တစ်ကိုုယ်ရည် သီးသန့်နေရာမျိုးမှာ သူစိမ်းတစ်ယောက်က ကိုုယ့်ဘေး အတင်းချှုဉ်းနင်းပြီး ရောတာမျိုး၊ ကိုုယ့်ကိုု လူကြားထဲ တောက်လေ ျှာက်စိုုက်ကြည့်နေတာမျိုး၊ ကိုုယ်မဖိတ်ပဲ ကိုုယ့်အိမ်ကိုု အတင်းလာပြီး မပြန်ပဲ ကိုုယ်နဲ့ စကားတွေ လိုုက်ပြောနေတာမျိုး ကြုံလာရလိုု့ ကိုုယ့်ဘက်က စိတ်အနှောက်ယှက်ဖြစ်၊ စိတ်တိုု စိတ်ဆိုုးတာမျိုးဖြစ်တဲ့အခါ ကိုုယ့်ဘက်က
လူမှုရေးမရှိ ယဉ်ကျေးမှုမရှိပဲ ကိုုယ့်အလွန်ဖြစ်တာမျိုးမဟုုတ်ပဲ အဲ့လိုုလုုပ်တဲ့ တစ်ဖက်လူရဲ့ ဘောင်ကျော်မှုသက်သက်သာဖြစ် ပါတယ်။
တကယ်တမ်းပြောရင် သမီးရည်းစားကိစ္စတွေမှာတောင် ကိုုယ့် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ပက်စ်ဝက်ယူထားတာမျိုး၊ ကိုုယ့်အတွင်းရေးတွေမှာ ဝင်စွက်ဖက်တာမျိုးတွေဟာ ကိုုယ့်ရဲ့ personal space ကိုု ကျူးကျော်ထိပါးခံရတယ်လိုု့ ကိုုယ့်မှာ ယူဆပိုုင်ခွင့်
အပြည့်အဝရှိတာကိုု သိစေချင်တယ်။ဆိုုရှယ်မီဒီယာတွေ ၊ dating app တွေ၊ အခမဲ့ အီးမေးလ် (gmail, yahoomail) စတာတွေဟာလည်း ကျနော်တိုု့ရဲ့ ကိုုယ်ရေးအချက်လက်တွေကိုု နေ့စဉ်နဲ့အမ ျှ ကြည့်ခွင့် သိခွင့်ရပြီး အခွင့်ကြုံ ရင် ကြုံသလိုု third parties တွေကိုု ရောင်းစားခွင့်ရှိနေတဲ့အတွက် သူတိုု့တွေဟာလည်း ကျနော်တိုု့ရဲ့ personal space ကိုု နေ့စဉ်နဲ့အမ ျှ ထိုုးဖောက် ဝင်ရောက်နေတာပါပဲ။
Credit : Trend Myanmar
ဤစာဖတ်သူများအားလုံးပျော်ရွင်ချမ်းမြေ့ကြပါစေလို့ရွှေချစ်သူမှဆုတောင်းမေတ္တာပို့သပေးပါတယ်။
မျှဝေပေးခြင်းဟာလည်းမေတ္တာတစ်မျိုးပဲမို့ မျှဝေပေးပါနော်...
