ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သာ၀တၳိျပည္၊ ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းေတာ္မွာ သီတင္းသုံး ေနေတာ္မူခ်ိန္က ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ေန႔သာ၀တၳိျပည္ရွင္ ေကာသလဘုရင္ဟာ တုိင္းခန္းလွည့္လည္ရင္း မထင္မရွား ဆင္းရဲသားအမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးကုိႏွစ္သက္သေဘာက်ခဲ့ပါတယ္။နန္းေတာ္ျပန္ေရာက္ၿပီး အဲဒီအမ်ိဳးသမီးအေၾကာင္းကုိ စုံးစမ္းခုိင္းတဲ့ အခါအိမ္ေထာင္ရွိ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ဆုိတာ သိခဲ့ရေပမယ့္ ဘုရင္ေကာသလဟာ အမ်ိဳးသမီးအေပၚစဲြ လန္းေနမိတဲ့အတြက္ ဒီအမ်ိဳးသမီးကုိ အရယူဖုိ႔သူမရဲ႕ ေယာက်္ားကုိေခၚၿပီး နန္းေတာ္မွာအလုပ္ခန္႔ခဲ့ပါတယ္။ ေကာသလမင္းႀကီးဟာ အမ်ိဳးသမီးဟာ လင္ရိွမယား ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အဲဒီလင္ေယာက်္ားကုိ တစ္နည္း နည္းနဲ႔အျပစ္ရွာၿပီး အျပစ္အတုိင္းအဆုံးစီရင္ကာ က်န္ခဲ့တဲ့အမ်ိဳးသမီးကုိ သိမ္းပုိက္မယ္ဆုိတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သူဆင္းရဲသား လင္ေယာက်္ားကုိ နန္းေတာ္မွာ တာ၀န္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
လင္ရွိမယားကုိ သိမ္းပုိက္လုိတဲ့ ဘုရင္ဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္အတုိင္း တစ္ေန႔ေတာ့ သူဆင္းရဲသား ေယာက်္ားကုိ တာ၀န္တစ္ခုကုိ ေစခုိင္းခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးက “အခ်င္းေယာက်္ား… ငါ့ဘုရင္နန္းေတာ္ကေန တစ္ယူဇနာ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာရွိတဲ့ ျမစ္တစ္ခုကုိသြားၿပီး အဲဒီမွာရွိတဲ့ ကုမုျဒာၾကာပန္းနဲ႔ အ႐ုဏ၀တီေျမကုိ ငါဘုရင္ ေရးခ်ိဳးခ်ိန္အမီ ေဆာင္ယူကာ ဆက္သရမယ္၊ အခ်ိန္မီ ေရာက္မလာရင္ သင့္ကုိမင္းျပစ္မင္းဒဏ္ေပးမယ္၊ အျမန္သြားၿပီး ေဆာင္ယူခဲ့ေလာ့”လုိ႔ မင္းအမိန္႔နဲ႔ ေစခုိင္းခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးဟာ မျဖစ္ႏုိင္တာကုိတမင္ အျပစ္ရွာၿပီး ခုိင္းတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေပမယ့္ မင္းခေယာက်္ား သူဆင္းရဲသားကေတာ့ အမိန္႔အတုိင္းသြားေရာက္ ေဆာင္ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါနဲ႔သူဆင္းရဲသားလည္း ဇနီးမယားကုိ အက်ိဳးအေၾကာင္းေျပာကာ ထမင္းရိကၡာျပင္ေစၿပီး တစ္ယူဇနာခရီးကို အၿပီးႏွင္ခဲ့ပါတယ္။ လမ္းခရီးမွာ ထမင္းစာခ်ိန္ေရာက္လုိ႔ ထမင္းစားၿပီးတဲ့အခါ ပါလာတဲ့ ထမင္းဟင္းမ်ားရဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕တစ္၀က္ကုိ ခရီးသြား ေယာက်္ားကုိလည္း လွဴကာ က်န္တဲ့အစားအစာေတြကုိလည္း ျမစ္ထဲမွာရွိတဲ့ သတၱ၀ါေတြကုိ ေကၽြးေမြးလွဴဒါန္းၿပီး သစၥာျပဳလုိက္ပါတယ္။
တုိတုိေျပာရရင္ ဒီကုသုိလ္ေကာင္းမႈေၾကာင့္ပဲ မရႏုိင္တဲ့ကုမုျဒာၾကာနဲ႔ အ႐ုဏ၀တီေျမကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္အမိန္႔အတုိင္း လုိအပ္တာကုိယူေဆာင္ၿပီး နန္းေတာ္သုိ႔အခ်ိန္မီေရာက္ေအာင္ ျပန္လာခဲ့ေပမယ့္ အႀကံႀကီးတဲ့ဘုရင္ႀကီးဟာ သူဆင္းရဲသားမေရာက္ခင္ နန္းေတာ္ၿမိဳ႕တံခါးကုိ ေစာေစာအပိတ္ခုိင္းလုိက္ပါတယ္။ ဆင္းရဲသားေယာက္်ားဟာ ၿမိဳ႕တံခါးပိတ္ထားတဲ့ အတြက္အဲဒီည အိပ္စရာမရွိတဲ့အခါေနာက္ဆုံး သတၱ၀ါေတြရဲ႕ထုံးစံအတုိင္းဒုကၡေရာက္မွ ဘုရားေက်ာင္း ကန္ကိုသတိရကာ ျမတ္စြာဘုရားေက်ာင္းေတာ္မွာ သြားေရာက္အိပ္စက္ခဲ့ရပါတယ္။
ေကာသလဘုရင္ဟာ အဲဒီညမွာ ဆင္းရဲသားေယာက်္ားကုိ မင္းဒဏ္နဲ႔ အဆုံးစီရင္ၿပီး သူ႔မယားကုိ သိမ္းပုိက္ ဖုိ႔အေရး၊ သူမနဲ႔အတူ ေနထုိင္ႏုိင္ေရး စတဲ့အေတြးေတြနဲ႔ ကိေလသာမီး ေတာက္ေလာင္ကာ အိပ္မရျဖစ္ေန ခဲ့ပါတယ္။အိမ္မေပ်ာ္ျဖစ္ေနတဲ့ ဘုရင္ဟာ ညဥ့္နက္နက္အခ်ိန္မွာ ေလာဟကုမၻီငရဲမွာ ငရဲခံေနရတဲ့ငရဲသား ေလးေယာက္ရဲ႕အသံကုိ ထူးထူးျခားျခား ၾကားလုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီငရဲသား ေလးေယာက္ဟာ ငရဲခံရင္းသူတို႔ မွားခဲ့တဲ့အမွားအတြက္ ခံရတဲ့ဒုကၡေတြကုိ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ၾကားရေအာင္ ေအာ္ဟစ္ညဥ္းညဴ ေျပာၾကားဖုိ႔ ႀကိဳးစားၾကရင္း အျပည့္အစုံ မေျပာႏုိင္ဘဲ တစ္ေယာက္က“ဒု”၊ တစ္ေယာက္က“သ”၊ တစ္ေယာက္က “န”၊ တစ္ေယာက္က “ေသာ”လုိ႔ တစ္လုံးစီေလာက္ပဲ ေအာ္ေျပာႏုိင္ၾကၿပီး ငရဲအုိးထဲျပန္ျမဳပ္ သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ အိပ္မေပ်ာ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေကာသလမင္းႀကီးဟာ အဲဒီအသံႀကီးေတြကုိ ၾကားၿပီး အရမ္းထိတ္ လန္႔ကာဘယ္လုိမွ အိပ္မရေတာ့ဘဲ တစ္ညလုံး မုိးလင္းခဲ့ရပါတယ္။
မနက္လင္းေတာ့ ေကာသလဘုရင္ဟာ ညကအျဖစ္အပ်က္ေတြကုိ ေတြးေတာေၾကာက္လန္႔ၿပီး ပညာရွိပု ေရာဟိတ္ကုိ ေမးျမန္းတဲ့အခါ ပုေရာဟိတ္ပုဏၰားက “အရွင္မင္းႀကီး ဒါဟာ အရွင္မင္းႀကီး အသက္အႏၲရာယ္ အတြက္စုိးရိမ္စရာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီအႏၲရာယ္ေတြကင္းဖုိ႔ သဗၺသတဆုိတဲ့ ယဇ္ကုိပူေဇာ္ရပါမယ္၊ဒီယဇ္ပူေဇာ္ဖို႔ အတြက္ ဆင္၊ျမင္း၊ႏြားလဥသဘ၊ ႏုိ႔ညႇစ္ႏြားမ၊ဆိတ္၊ အာဇာနည္ျမင္း၊ ၾကက္၊၀က္၊ သတုိးသား၊သတုိးသမီး စသျဖင့္သတၱ၀ါတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ တစ္ရာစီျပဳကာ သတ္ၿပီးပူေဇာ္ရပါမယ္၊ အဲဒါဆုိဘုရင္ႀကီးရဲ႕ အသက္အႏၲရာယ္ အတြက္စုိးရိမ္စရာမရွိပါ အရွင္မင္းႀကီး”လုိ႔ ေလွ်ာက္တင္လုိက္ပါတယ္။
ေကာသလဘုရင္ဟာ ဉာဏ္အျမင္ နည္းပါးၿပီး ကုိယ့္အသက္ရွင္ေရးဆုိ ဘာမဆုိလုပ္ႏုိင္တဲ့ သူျဖစ္တဲ့အတြက္ ပုေရာဟိတ္ေျပာတဲ့အတုိင္းစီရင္ ေစပါတယ္။ဘုရင္ရဲ႕ယဇ္ပူေဇာ္မႈအစီအစဥ္ေၾကာင့္ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္လုံး အုပ္အုပ္က်က္က်က္ျဖစ္ၿပီး သား သမီးပါသြားတဲ့ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳးပူေဆြး ငုိေၾကြးၾကပါတယ္။ဒီအသံေတြေၾကာင့္ ေကာသလမင္း ႀကီးရဲ႕မိဘုရားျဖစ္တဲ့ ပညာရွိ မလႅိကာမိဘုရားဟာ ဘုရင္ႀကီးကုိေတြ႕ၿပီး ဒါဟာလမ္းမွန္တဲ့ အလုပ္မဟုတ္တဲ့ အေၾကာင္း၊ ဒီျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္မွာ ဘုရားရွင္သာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဘုရားရွင္ထံ သြားေရာက္ေလွ်ာက္ ၾကားဖုိ႔အေၾကာင္း အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ေကာသလမင္းႀကီးဟာ မိဘုရားႀကီးရဲ႕အႀကံအ တိုင္းဘုရားရွင္ထံ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ဘုရားရွင္ထံေရာက္တဲ့အခါ ေကာသလမင္းႀကီးက ညကၾကားခဲ့ရတဲ့ အသံေတြအေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားတဲ့ အခါ ျမတ္ဗုဒၶက အဲဒီအသံေတြဟာ တျခားမဟုတ္ မေကာင္းတဲ့ ကာေမသုမိစၧာစာရကံေၾကာင့္ ေလာဟကုမၻီ ငရဲမွက်ေရာက္ေနတဲ့ ငရဲသား ေလးေယာက္တုိ႔ရဲ႕ အသံပဲျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ေတာ္မူကာ အဲဒီ ငရဲသားေတြရဲ႕ အတိတ္အေၾကာင္းကုိ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶက “ဒီငရဲသားေတြဟာ ကႆပျမတ္စြာဘုရားရွင္ လက္ထက္တုန္းက အတူသြားအတူလာအတူေပ်ာ္ ပါးစားေသာက္ၾကတဲ့ ခ်မ္းသားတဲ့ သူေ႒းသားေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ သူေ႒းသားေလးေယာက္ဟာ ေငြေၾကး ခ်မ္းသာၾကတဲ့အတြက္ အေပ်ာ္အပါး အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ေပ်ာ္ပါးၾကရင္း ေနာက္ဆုံးသူတုိ႔ ေလးေယာက္တုိင္ပင္ကာ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြကုိ ေခ်ာေမာလွပတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိေပးကာ သူတုိ႔နဲ႔ေပ်ာ္ပါးတဲ့အခါ အသုံးျပဳၾကဖုိ႔ဆုံး ျဖတ္ၿပီးေခ်ာေမာလွပတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမွန္သမွ် အိမ္ေထာင္ရွိရွိ မရွိရွိ စည္းစိမ္ေပးၿပီးေပ်ာ္ပါးခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ကႆပဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူတဲ့ အခ်ိန္ဟာ အႏွစ္ႏွစ္ေသာင္းတမ္းမွာ ပြင့္တဲ့အတြက္ သူေ႒းသားေလး ေယာက္ဟာကာေမသုမိစၧာစာရ အမႈကုိႏွစ္ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ဒီအကုသုိလ္ေၾကာင့္ပဲသူတုိ႔ ေလးေယာက္ေသတဲ့အခါ အ၀ီစိငရဲမွာ က်ေရာက္ကာ အ၀ီစိငရဲမွာ ႏွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ခံစားၿပီးအခု တစ္ခါေလာဟကုမၻီငရဲမွာ ထပ္ၿပီးခံေနရတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မင္းႀကီးၾကားတဲ့ အသံေတြဟာ ေလာဟကုမၻီငရဲမွာ ခံစားေနရတဲ့ အဲဒီသူေ႒းသား ေလးေယာက္ရဲ႕ အသံပဲျဖစ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ အတိတ္ေဆာင္ကာ ေကာသလမင္းၾကားခဲ့တဲ့ အသံႀကီးေလးခုရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ ထပ္မံရွင္းလင္း မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ေကာသလမင္းႀကီး ၾကားခဲ့တဲ့ အသံေတြထဲက
“ဒု”ဆုိတဲ့ အသံဟာ ဒီအသံကုိ ျပဳတဲ့ ငရဲသား အေနနဲ႔
“ဒုဇၨီ၀ိတ မဇီ၀ိမွိ၊ ေယသေႏၲ န ဒဒမွေသ။ ၀ိဇၨမာေနသု ေဘာေဂသု၊ ဒီပံ နာကမွ အတၱေနာ။ ငါတုိ႔အားစည္း စိမ္ဥစၥာမ်ား ထင္ရွားရွိကုန္ပါလ်က္ မေပးမလွဴမိၾကကုန္၊ မိမိ၏မွီရာ ကုိင္းကၽြန္းသဖြယ္ ျဖစ္သည့္ကုသုိလ္ ေကာင္းမႈကုိ မျပဳမိၾကသည့္ ငါတုိ႔သည္ မေကာင္းသျဖင့္ အသက္ေမြးျခင္းကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကကုန္၏” လုိ႔ေျပာလုိ တာျဖစ္ေၾကာင္း၊
“သ” ဆုိတဲ့ အသံဟာလည္း ဒီအသံကုိ ျပဳတဲ့ငရဲသား အေနနဲ႔
“သ႒ိ၀ႆ သဟႆာနိ၊ ပရိပုဏၰာနိ သဗၺေသာ။ နိရေယ ပစၥမာနာနံ၊ ကဒါ အေႏၲာ ဘ၀ိႆတိ။ ေလာဟကုမၻီ ငရဲမွ ခံစားေနရသည့္ ငါအားတုိ႔ ခပ္သိမ္းေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ အႏွစ္ေျခာက္ေသာင္းတုိ႔ ျပည့္ကုန္ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ထုိငရဲခံရမႈသည္ မည္သည့္အခါတြင္ အဆုံးသတ္မည္နည္း” လုိ႔ ေျပာလုိတာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊
“န”ဆုိတဲ့ အသံဟာလည္း ဒီအသံကုိ ျပဳတဲ့ ငရဲသား အေနနဲ႔
“နတၳိ အေႏၲာ ကုေတာ အေႏၲာ၊ န အေႏၲာ ပဋိဒိႆတိ။ တဒါ ဟိ ပကတံ ပါပံ၊ မမ တုယွဥၥ မာရိသာ။ ငါတုိ႔အား အဆုံးအပုိင္းအျခားသည္ မရွိခဲ့၊ ငရဲ၏ အဆုံးကား အဘယ္မွာ ရွိအံ့နည္း၊ ငရဲခံရျခင္း၏အပုိင္းအ ျခားသည္မထင္ရွား၊ ငါတုိ႔သည္ လူျဖစ္စဥ္က မေကာင္းမႈ အမ်ားအျပားကုိ ျပဳမိခဲ့ေလၿပီ” လုိ႔ ေျပာလုိတာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊
“ေသာ”ဆုိတဲ့ အသံဟာလည္း ဒီအသံပုိင္ရွင္ အေနနဲ႔
“ေသာဟံ ႏူန ဣေတာဂႏ႖ာ၊ ေယာနႎ လဒၶါန မာႏုသႎ။ ၀ဒညဴ သီလသမၸေႏၷာ၊ ကာဟာမိ ကုသလံ ဗဟုံ။ ငါသည္ ဤသံပူရည္ ငရဲမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး လူ႔ဘ၀ကုိ ရပါမူကား အလွဴခံသူ လူပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ စကားကုိသိ ေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍၊ သီလႏွင့္ျပည့္စုံသည္ျဖစ္၍၊ မ်ားစြာေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ျပဳပါေတာ့အ့ံ” လုိ႔ေျပာ လုိတာျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ဒု - သ - န - ေသာ ဆုိတဲ့ အသံေတြရဲ႕ ဆုိလုိရင္း အက်ယ္ကုိ ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္ေတာ္မူပါတယ္။
အသံပုိင္ရွင္ေတြရဲ႕ အတိတ္ဇာတ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဆုိလုိရင္းအဓိပၸါယ္ေတြကုိ ၾကားနာလုိက္ရတဲ့ ေကာသလဘုရင္ အရမ္းေၾကာက္လန္႔သြားၿပီး သူမ်ားသားမယားကုိ ျပစ္မွားက်ဴးလြန္လုိတဲ့ စိတ္ေတြလည္း ေပ်ာက္ကုန္ပါ ေတာ့တယ္။
ဒီေဖာ္ျပခ်က္ေတြကေတာ့ ဒု - သ - န - ေသာ ဆုိတဲ့ တရားစကားကုိ ေဟာၾကားျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ဒု - သ - န - ေသာ ဆိုတဲ့ စကားအဓိပၸါယ္နဲ႔ ဒီစကားပုိင္းရွင္ေတြရဲ႕ အတိတ္ဇာတ္ေၾကာင္း ေလးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွအဓိက ေျပာခ်င္တာက အမ်ားသိထားၾကတဲ့ ဒု - သ - န - ေသာ ဆုိတဲ့စကားလုံးေတြအေၾကာင္းနဲ႔ ဒီအသံေတြကုိ ျပဳၾကတဲ့ ငရဲသားေတြရဲ႕ မေကာင္းတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ အေၾကာင္းကုိ ေျပာခ်င္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီငရဲသားေတြရဲ႕ အတိတ္ကလုပ္ခဲ့တဲ့ သူတပါးသားမယားကုိ ဖ်က္စီးခဲ့တဲ့ ကာေမသုမိစၦာစာရ ကံရဲ႕တန္ျပန္ သက္ေရာက္မႈ အက်ိဳးေပးရဲ႕ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းပုံကုိ သိေစခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစတနာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိနဲ႔ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတဲ့ အကုသုိလ္ ကံတစ္ခုဟာ ႏွစ္ေပါင္း မေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္ ခံရတတ္တဲ့ သေဘာကုိ သေဘာေပါက္ နားလည္ေစခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီလုိ အကုသုိလ္မ်ိဳး မျပဳျဖစ္ေအာင္ကိုယ္က်င့္ သီလကုိ အထူးလုံၿခဳံေစခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒု - သ - န - ေသာဆုိတဲ့ စကားလုံးေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာအျဖစ္အပ်က္ အဓိပၸါယ္ ေတြကုိေကာင္းေကာင္းနားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီး ရခဲတဲ့လူ႔ဘ၀ကုိ ရထားကာ ဘုရားသာသနာနဲ႔လည္း ႀကံဳေနၾကတဲ့ အခုိက္မွာ ကုိယ္က်င့္သီလကုိ လုံၿခဳံေအာင္ ေစာင့္ထိန္းရင္း ကုသုိလ္ ေကာင္းမႈမ်ားကုိပါ ရသမွ် စုေဆာင္းႏုိင္ၾကဖုိ႔ ဒီစာစုေလးနဲ႔ အသိေပးရင္း ဒု သ န ေသာမွ ေရွာင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔လည္း ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါတယ္။
Credit:အရွင္၀ိစိတၱ (မနာပဒါယီ)
ဤစာဖတ္သူမ်ားအားလံုးေပ်ာ္႐ြင္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစလို႔ေ႐ႊခ်စ္သူမွဆုေတာင္းေမတၱာပို႔သေပးပါတယ္။
မွ်ေဝေပးျခင္းဟာလည္းေမတၱာတစ္မ်ိဳးပဲမို႔ မွ်ေဝေပးပါေနာ္...
