အဂၤလိပ္ လို Moth Balls လို႔ေခၚၿပီး ျမန္မာျပည္ မွာ ပ႐ုပ္လုးံ လို႔သိၾကပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ပိုးမႊား ေျပးေအာင္ သုးံတာေပါ့ေလ။ ပါဝင္တ့ဲ ဓာတုေပဒ ဓာတ္က Naphthalene နဲ႔ Paradichlorobenzene. (နပ္ဖ္သလင္း နဲ႔ပါရာဒိုင္ကလို႐ိုဘန္ဇင္း)ျဖစ္ပါတယ္။
ပ႐ုပ္လုးံ ရ႕ဲ အာနိသင္ကိုက တေျဖးေျဖးလုးံပါးပါးၿပီး အေငြ႔ ပ်ံတာေလ။ ပ်ံတ့ဲ အေငြ႔ ေတြက အေပၚက ေျပာတ့ဲ ဓာတုဓာတ္ေတြေပါ့။
စူးစူး႐ွ႐ွန႔ဲ သင္းပ်ံတဲ ရန႔ံ လို႔ သတ္မွတ္ထားၾကတ့ဲ အေငြ႔ေတြက သားသား မီးမီး တို႔အျပင္ လူႀကီးေတြေရာ ၊ကေလးငယ္၊ဖိုးဖိုးဖြားဖြား အားလုးံရ႕ဲ က်န္းမာေရး ကို ထိခိုက္ေစတ့ဲ အဆိပ္ေငြ႔ သေဘာပါပဲ။ ေျဖးေျဖးခ်င္း သူလဲလုးံပါးပါးရင္း ကိုယ္ကိုလဲထိခိုက္ေနတာေပါ့။
အနဲအမ်ားပဲကြာတယ္။ သိေတာင္မသိလိုက္ၾကဘူး။ အဲဒီ အေငြ႔ ေတြက မ်က္စိ ၊အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္း စတာေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတယ္ေခါင္းကိုက္တာ၊မူးတာ၊အန္ခ်င္တာျဖစ္တတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ေလ့လာမုွေတြအရ ကင္ဆာအခ်ိဳ႕န႔ဲေတာင္ စပ္ဆက္မုွ႐ွိတယ္ဆိုပဲ။
နပ္ဖ္သလင္းဓာတ္က ပိုဆိုးတ့ဲ အဆိပ္ဓာတ္ ပါ။ ေသြးနီဥေလးေတြကို အခ်ိန္မတိုင္ခင္ပ်က္စီးေစတ့ဲ အာနိသင္႐ွိတယ္။ ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ေသြးနီဥေတြပ်က္စီးရင္ျဖစ္တ့ဲ အက်ိဳးဆက္ေတြျဖစ္တတ္တယ္။
G6PD ဆိုတ့ဲ အင္ဇိုင္း ခ်ိဳ႕တ့ဲမုွ႐ွိသူေတြဆို ပိုၿပီးေတာင္ထိခိုက္တယ္ ။ လူႀကီးန႔ဲ ကေလး ခံရတာခ်င္း ဘာကြာမလဲ ေမးစရာ႐ွိတယ္။
ကေလး ေတြရ႕ဲ ဒီ အဆိပ္ဓာတ္ေတြကို ကိုယ္ကေနထုတ္ျပစ္ႏိုင္တ့ဲ အားအင္က လူႀကီးထက္စာရင္နဲေသးတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ပို အႏၲရာယ္ ႐ွိတာေပါ့၊လူႀကီးေတြအတြက္လဲ မေကာင္းပါဘူး။
ခုေခတ္မွာ ပ႐ုပ္လုးံ ျဖဴျဖဴေလးေတြတင္မကေတာ့ဘူး၊ အေရာင္စုံ ဒီဇိုင္းစုံ န႔ဲဆိုေတာ့ ခ်စ္စရာေကာင္းတ့ဲပုံ မ်ိဳးစုံေစ်းကြက္ထဲမွာေပၚေနပါတယ္။
ဗီ႐ိုေထာင့္၊ျခင္းေထာင္းေထာင့္ မွာ ေတြရင္ ၊ၾကမ္းေပၚလိမ့္က်ေနတာ ေတြ႔ရင္ သားပိစိ ၊သမီးပိစိေလးေတြက ထုးံစံအတိုင္းပါးစပ္ထဲ ေကာက္ထည့္လိုက္မွာပဲ၊ ဒါဆို ပိုဆိုး။ဒါေၾကာင့္ေသခ်ာသိမ္းရတယ္။
ဟုတ္ၿပီ အေငြ႔ က ႐ွဴ မိလို႔ေရ႐ွည္မေကာင္းဘူးဆိုရင္ ပ႐ုပ္လုးံန႔ဲ အၾကာႀကီးထိေတြ႔ထားတ့ဲ အဝတ္ကိုဝတ္ရင္ေရာလို႔ေမးစရာ႐ွိတယ္ေနာ္။
အေရျပားက ေနထိေတြ႔တာလဲ မေကာင္းပါဘူး။ ဓာတ္ေတြက အဝတ္ ေတြထဲမွာစိမ့္ဝင္ၿပီး ႐ွိေနပါတယ္။ ျပန္ေလ်ွာ္ၿပီး ေနလွန္းေျခာက္သြားမွ ဝတ္ေပးတာ ေကာင္းပါတယ္။
ပ႐ုပ္လုးံမ သုံးရင္ အန႔ံေတြ ေပ်ာက္ေအာင္ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ? ပိုးေကာင္ ေတြေျပးေအာင္ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ? ပ႐ုပ္လုးံဝယ္ရင္ အထက္က ေျပာတ့ဲ ဓာတုနာမည္ပါတာဆိုရင္ ေဝးေဝးကေ႐ွာင္ပါ။
တခ်ိဳ႕ပ႐ုပ္လုးံ ေတြက ထင္း႐ွဴးသား န႔ဲလုပ္တာ႐ွိတတ္တယ္ သုံးလို႔ရတယ္ ။ျမန္မာျပည္ မွာ႐ွိမယ္မထင္ဘူး။ ထင္း႐ွဴ းးသားေလး ထည့္ထားတာမ်ိဳးလုပ္လို႔ရတယ္။အေကာင္းဆုးံကေတာ့ ေသခ်ာေလ်ွာ္ ေနပူပူမွာလွန္းလွန္ေပး။
အိတ္ေလးေတြန႔ဲသိမ္းေပးရင္ ပိုးေကာင္ မႊားေကာင္ေတြဝင္ဖိူ႔ခက္သြားပါၿပီ။ တခ်ိဳ႕ၾကေတာ့ ေလးညႇင္းပြင့္ေလးေတြ၊ထင္း႐ွဴ းသားသန္႔သန္႔ေလးေတြကို အဝတ္ အိတ္ေလးထဲခ်ဳပ္ထည့္ၿပီး ဗီ႐ိုေထာင့္ ေလးေတြမွာထားၾကတယ္။
ဘာပဲဝယ္ဝယ္၊ဘာပါဝင္လဲဆိုတာဖတ္ပါ။ ထုပ္ပိုးထားတာေလးလွတိုင္း အေကာင္းစား မဟုတ္ပါ။ ခုေပၚေနတ့ဲ အေမႊးရည္စတာေတြရ႕ဲ တခုခ်င္းဆီမွာ ဘာပါသလဲဆိုတာ ဖတ္ၾကည့္ပါ။ အထက္က ေျပာတ့ဲ ဓာတ္ေတြပါလားလို႔ပါ။ ဒါေပမ့ဲ အတုေတြေပါတ့ဲ ေခတ္၊အတုမ်ိဳးစုံ ကိုယ္ႏိုင္ငံဝင္လာေနတ့ဲ အခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္ သတိထားရပါမယ္။
ဒီမွတ္စုေလး ဖတ္ၿပီးခ်ိန္မွာ မိဘ ေတြစိုးရိမ္ၾကမယ္၊ သုံးေနတာ ဘာလုပ္ရမယ္ စိတ္ပူမွာပဲ။ ဆက္မသုံး ေတာ့ရင္ အေကာင္းဆုးံပါ။ ေရာဂါ လကၡဏာ တခု ထဲၾကည့္ၿပီး ပ႐ုပ္လုးံသုံးခ့ဲတာ ေၾကာင့္ တထစ္ခ် ေျပာမရပါ။ ေဆး႐ုံ ေဆးခန္းမွာျပသ စစ္ေဆးခံယူပါ။
Credit: Child Health Myanmar
ဤစာဖတ္သူမ်ားအားလံုးက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစလို႔ေ႐ႊခ်စ္သူမွဆုေတာင္းေမတၱာပို႔သေပးပါတယ္။
မွ်ေဝေပးျခင္းဟာလည္းေမတၱာတစ္မ်ိဳးပဲမို႔ မွ်ေဝေပးပါေနာ္...
#Unicode Version#
အဝတ်အထည် လေးတွေ ပရုပ်လုးံနံ လေး သင်းနေအောင်၊ သန့်ရှင်းတဲ့ ရနံ့လေး၊ ပိုးမွှား တွေတက်မှာလဲမပူရအောင်ဆိုပြီး ပရုပ်လုံးတွေကို ရှိသမျှ အဝတ်ဗီရို၊မွေ့ယာ၊စောင်တွေသိမ်းတဲ့နေရာ၊သားသား မီးမီး တို့ရဲ့ အဝတ် ခြင်းတောင်း တွေထဲမှာ ထည့်ကြတာ ဆန်းတာလုပ်လို့ ပြောစရာရှိတယ်။ ဘာများ မှားပြန်ပြီလဲပေါ့။
အင်္ဂလိပ် လို Moth Balls လို့ခေါ်ပြီး မြန်မာပြည် မှာ ပရုပ်လုးံ လို့သိကြပါတယ်။ ဆိုလိုတာက ပိုးမွှား ပြေးအောင် သုးံတာပေါ့လေ။ ပါဝင်တဲ့ ဓာတုပေဒ ဓာတ်က Naphthalene နဲ့ Paradichlorobenzene. (နပ်ဖ်သလင်း နဲ့ပါရာဒိုင်ကလိုရိုဘန်ဇင်း)ဖြစ်ပါတယ်။
ပရုပ်လုးံ ရဲ့ အာနိသင်ကိုက တဖြေးဖြေးလုးံပါးပါးပြီး အငွေ့ ပျံတာလေ။ ပျံတဲ့ အငွေ့ တွေက အပေါ်က ပြောတဲ့ ဓာတုဓာတ်တွေပေါ့။
စူးစူးရှရှနဲ့ သင်းပျံတဲ ရနံ့ လို့ သတ်မှတ်ထားကြတဲ့ အငွေ့တွေက သားသား မီးမီး တို့အပြင် လူကြီးတွေရော ၊ကလေးငယ်၊ဖိုးဖိုးဖွားဖွား အားလုးံရဲ့ ကျန်းမာရေး ကို ထိခိုက်စေတဲ့ အဆိပ်ငွေ့ သဘောပါပဲ။ ဖြေးဖြေးချင်း သူလဲလုးံပါးပါးရင်း ကိုယ်ကိုလဲထိခိုက်နေတာပေါ့။
အနဲအများပဲကွာတယ်။ သိတောင်မသိလိုက်ကြဘူး။ အဲဒီ အငွေ့ တွေက မျက်စိ ၊အသက်ရှူ လမ်းကြောင်း စတာတွေကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်ခေါင်းကိုက်တာ၊မူးတာ၊အန်ချင်တာဖြစ်တတ်တယ်။ တချို့ လေ့လာမုှတွေအရ ကင်ဆာအချို့နဲ့တောင် စပ်ဆက်မုှရှိတယ်ဆိုပဲ။
နပ်ဖ်သလင်းဓာတ်က ပိုဆိုးတဲ့ အဆိပ်ဓာတ် ပါ။ သွေးနီဥလေးတွေကို အချိန်မတိုင်ခင်ပျက်စီးစေတဲ့ အာနိသင်ရှိတယ်။ သွေးအားနည်းရောဂါ၊သွေးနီဥတွေပျက်စီးရင်ဖြစ်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေဖြစ်တတ်တယ်။
G6PD ဆိုတဲ့ အင်ဇိုင်း ချို့တဲ့မုှရှိသူတွေဆို ပိုပြီးတောင်ထိခိုက်တယ် ။ လူကြီးနဲ့ ကလေး ခံရတာချင်း ဘာကွာမလဲ မေးစရာရှိတယ်။
ကလေး တွေရဲ့ ဒီ အဆိပ်ဓာတ်တွေကို ကိုယ်ကနေထုတ်ပြစ်နိုင်တဲ့ အားအင်က လူကြီးထက်စာရင်နဲသေးတယ်လေ။ ဒါကြောင့် ပို အန္တရာယ် ရှိတာပေါ့၊လူကြီးတွေအတွက်လဲ မကောင်းပါဘူး။
ခုခေတ်မှာ ပရုပ်လုးံ ဖြူဖြူလေးတွေတင်မကတော့ဘူး၊ အရောင်စုံ ဒီဇိုင်းစုံ နဲ့ဆိုတော့ ချစ်စရာကောင်းတဲ့ပုံ မျိုးစုံဈေးကွက်ထဲမှာပေါ်နေပါတယ်။
ဗီရိုထောင့်၊ခြင်းထောင်းထောင့် မှာ တွေရင် ၊ကြမ်းပေါ်လိမ့်ကျနေတာ တွေ့ရင် သားပိစိ ၊သမီးပိစိလေးတွေက ထုးံစံအတိုင်းပါးစပ်ထဲ ကောက်ထည့်လိုက်မှာပဲ၊ ဒါဆို ပိုဆိုး။ဒါကြောင့်သေချာသိမ်းရတယ်။
ဟုတ်ပြီ အငွေ့ က ရှူ မိလို့ရေရှည်မကောင်းဘူးဆိုရင် ပရုပ်လုးံနဲ့ အကြာကြီးထိတွေ့ထားတဲ့ အဝတ်ကိုဝတ်ရင်ရောလို့မေးစရာရှိတယ်နော်။
အရေပြားက နေထိတွေ့တာလဲ မကောင်းပါဘူး။ ဓာတ်တွေက အဝတ် တွေထဲမှာစိမ့်ဝင်ပြီး ရှိနေပါတယ်။ ပြန်လျှော်ပြီး နေလှန်းခြောက်သွားမှ ဝတ်ပေးတာ ကောင်းပါတယ်။
ပရုပ်လုးံမ သုံးရင် အနံ့တွေ ပျောက်အောင်ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ? ပိုးကောင် တွေပြေးအောင်ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ? ပရုပ်လုးံဝယ်ရင် အထက်က ပြောတဲ့ ဓာတုနာမည်ပါတာဆိုရင် ဝေးဝေးကရှောင်ပါ။
တချို့ပရုပ်လုးံ တွေက ထင်းရှူးသား နဲ့လုပ်တာရှိတတ်တယ် သုံးလို့ရတယ် ။မြန်မာပြည် မှာရှိမယ်မထင်ဘူး။ ထင်းရှူ းးသားလေး ထည့်ထားတာမျိုးလုပ်လို့ရတယ်။အကောင်းဆုးံကတော့ သေချာလျှော် နေပူပူမှာလှန်းလှန်ပေး။
အိတ်လေးတွေနဲ့သိမ်းပေးရင် ပိုးကောင် မွှားကောင်တွေဝင်ဖိူ့ခက်သွားပါပြီ။ တချို့ကြတော့ လေးညှင်းပွင့်လေးတွေ၊ထင်းရှူ းသားသန့်သန့်လေးတွေကို အဝတ် အိတ်လေးထဲချုပ်ထည့်ပြီး ဗီရိုထောင့် လေးတွေမှာထားကြတယ်။
ဘာပဲဝယ်ဝယ်၊ဘာပါဝင်လဲဆိုတာဖတ်ပါ။ ထုပ်ပိုးထားတာလေးလှတိုင်း အကောင်းစား မဟုတ်ပါ။ ခုပေါ်နေတဲ့ အမွှေးရည်စတာတွေရဲ့ တခုချင်းဆီမှာ ဘာပါသလဲဆိုတာ ဖတ်ကြည့်ပါ။ အထက်က ပြောတဲ့ ဓာတ်တွေပါလားလို့ပါ။ ဒါပေမဲ့ အတုတွေပေါတဲ့ ခေတ်၊အတုမျိုးစုံ ကိုယ်နိုင်ငံဝင်လာနေတဲ့ အချိန်မှာ တော်တော် သတိထားရပါမယ်။
ဒီမှတ်စုလေး ဖတ်ပြီးချိန်မှာ မိဘ တွေစိုးရိမ်ကြမယ်၊ သုံးနေတာ ဘာလုပ်ရမယ် စိတ်ပူမှာပဲ။ ဆက်မသုံး တော့ရင် အကောင်းဆုးံပါ။ ရောဂါ လက္ခဏာ တခု ထဲကြည့်ပြီး ပရုပ်လုးံသုံးခဲ့တာ ကြောင့် တထစ်ချ ပြောမရပါ။ ဆေးရုံ ဆေးခန်းမှာပြသ စစ်ဆေးခံယူပါ။
Credit: Child Health Myanmar
ဤစာဖတ်သူများအားလုံးကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေလို့ရွှေချစ်သူမှဆုတောင်းမေတ္တာပို့သပေးပါတယ်။
မျှဝေပေးခြင်းဟာလည်းမေတ္တာတစ်မျိုးပဲမို့ မျှဝေပေးပါနော်...
